2023 sessiz lüksün yükseldiği yıldı diyoruz, değil mi? Aslında 2023 değil, 2024 sessiz lüksün yılı olacak ve trend sadece sessiz lüks de olmayacak. Sessiz ve Bilinçli Lüks olacak!
Her şey temiz kız (clean girl) trendiyle başladı, daha sonra o minimallik ve sadelik bir şekilde sessiz lükse evrildi ve en sonda da old-money (eski para) kavramına dönüştü. Bunlar aslında 3 ayrı terim değil, birbirini tamamlayan terimler.
Bu terimler moda dünyasına yön verirken, Z kuşağı da sahneye girerek bilinçli harcama ve sürdürülebilirlik terimlerinin fitilini birlikte ateşledi ve ikinci el alışverişe yoğun ilgi gösterdi, destekledi. İşte 2024 yılında çokça duyacağınız terimler bunlar. Ve o kadar güçlü olacaklar ki görmezden gelmeniz imkansız hale gelecek.
Bu sadece moda endüstrisi için de geçerli değil artık; her işletme ve kurum konuya dahil olacak. Peki tüm bu terimleri iş sürecinizde nasıl kullanabilirsiniz? (Bu arada gündem kalabalık; yapay zeka da bir yandan kapıyı çalıyor fakat şimdilik önce bu konuyu halledelim)
Örneğin, büyük bir cafe zinciri ya da uzun bir bekleme listesine sahip, ünlü ve lüks bir restoransınız. Daha yüksek maliyetlere rağmen sürdürülebilirliği destekliyorsanız ve bütçenizi “gıda israfına” karşı adımlar için kullanmaya istekliyseniz, artık yeni müşterileriniz ve gelecekteki müşterileriniz olan Z kuşağının kalbini kazanabilirsiniz. (İşletmenizde sürdürülebilir malzemeler kullanmak buna bir örnek. Bir adım daha ileri gideyim derseniz yurtdışındaki Too Good To Go uygulamalarına da bakabilirsiniz.)
Yeni ve Gelecekteki Müşteriniz: Z Kuşağı
Herkesin peşinde olduğu Z kuşağı - onların"Succession" veya "Gossip Girl" gibi dizilere olan düşkünlüklerini de göz önüne alırsak - old-money (eski para) trendini oldukça sevdi diyebiliriz. Ama burada old-money bildiğimiz sözlük tanımı olarak kalmıyor; Z kuşağı bunu da kendine uyarlıyor. Yani konu burada en pahalı çantalar, en ağır mücevherler, Alpler'de kayak yapmak ya da yatlarda şampanya yudumlamak değil. Zaten özellikle yurtdışı TikTok hespalarını incelerseniz, Z jenerasyonun en sevdiği platform olan Tiktok da konuyu bu şekilde almıyor.
Oxford'un Old-Money (Eski Para) tanımı, "kazanılmaktan ziyade, miras alınan zenginlik/servet" olarak geçiyor. Geleneksel olarak atalarından gelen köklü bir maddi güce sahip varlıklı insanları ifade etmek için kullanılıyor. Bu insanlar ne kadar pahalı giyindiklerini, ne kadar zengin olduklarını özellikle gösterme ihtiyacı duymuyorlar. Old-money tarzında kesinlikle gösterişe ya da görgüsüzlüğe yer yok ; daha sakin bir zenginlik bu. Tam da Z kuşağının sevdiği gibi! Moda anlamında da karşılığı mümkün olan en yüksek sesle sessiz olmak. OLD-MONEY ve SESSİZ LÜKS’ün birleştiği yer de burası işte.
''Oxford'un Old-Money (Eski Para) tanımı, "kazanılmaktan ziyade, miras alınan zenginlik/servet" olarak geçiyor. Bu insanlar ne kadar pahalı giyindiklerini, ne kadar zengin olduklarını gösterme ihtiyacı duymuyor. Old-money tarzında kesinlikle gösterişe ya da görgüsüzlüğe yer yok.''
Sessiz lüks aslında yeni bir kavram değil. Kapsül gardırop için değer sahibi klasikler ve zamansız parçalarla giyinmek uzun zamandır konuşuluyor ve tavsiye ediliyor. Sadece artık yeni bir isme sahip ve pazarlanacak bir ürün haline geldi. Bunun sonucunda da moda dünyasına hükmetmeye başladı. Açıkçası biz de kendisini pek seviyoruz. Peki sessiz lüksü 2024 yılında pazarlama dünyasında tam olarak nasıl uyguluyoruz?
Logo koymadan etiketlemek!
Sessiz lüks; klasik ve zamansız, onlarca yıl giyilmek üzere tasarlanmış ve bunun için de en yüksek kalitede yapılmış gardırop yatırım parçalarından oluşuyor. Örnek vermek gerekirse; The Row'un minimalist çekiciliği, Khaite'nin çağdaş zarafeti veya Loro Piana'nın titiz işçiliği, Brunello Cucinelli'nin kumaş kalitesi... Göze sokma isteği olmadan, sadece olmak.
Lüks anlayışı ve old-money stili, sürdürülebilir modanın tam tersi gibi görünse de sahip oldukları fikirler, zamansız renk ve tarzlarda yüksek kaliteli parçalara yapılan vurguda birleşiyor. Onlarca yıl boyunca, nesilden nesile tekrar tekrar giyilebilirler ve bir ürünün birden fazla sahibi olabilir. İşte bu 2 trendin sürdürülebilirlikle buluştuğu nokta da burası. Z kuşağı da ikinci el mağazaları ve bilinçli harcama konusunu işin içine katan taraf. Terimler farklı olabilir ancak arkalarındaki fikir benzer ve birbirine dönüştürülebilir durumda.
''Sessiz lüks; klasik ve zamansız, onlarca yıl giyilmek üzere tasarlanmış ve bunun için de en yüksek kalitede yapılmış gardırop yatırım parçalarından oluşuyor. Örnek vermek gerekirse; The Row'un minimalist çekiciliği, Khaite'nin çağdaş zarafeti veya Loro Piana'nın titiz işçiliği. Göze sokma isteği olmadan, sadece olmak.''
İkinci el alışveriş bu tabloda nerede duruyor?
Bu 2 trend yükselişe geçip 2024'e yön vermeye başlarken, Z Kuşağı bunları kendi alışveriş anlayışına uyarladı ve buna bağlı bir trendi olduğundan daha da yükseltmeye başlattı: İkinci el alışveriş.
Kovid-19 sonrası yaşanan "yaşam pahalılığı” krizinin ortasında 20'li yaşlarına gelen Z kuşağı, akıllı harcama ve sürdürülebilirliğe oldukça meraklı, bu konuda gördüğümüz en bilinçli genç nesillerden biri. İstedikleri markaları satın almak için önce ikinci el satıcılara ve platformlara yöneliyorlar; konu lüks alışveriş dahi olsa sürdürülebilirliği es geçmiyorlar. TikTok'taki #oldmoney yükselişinden bu yana, ikinci el alışveriş uygulaması olan Depop'ta 'yakalı gömlek' aramalarında %70, 'trençkot' aramalarında ise %76 artış görüldü. Bu trend sadece parayla/fiyatla ilgili değil. Lüks söz konusu olduğunda sakin olanı seçmek ve nicelikten ziyade kaliteye yönelmek... Sanırım insanlar Kardashian'lardan iyice bıktı artık. En azından ben bıktım! :)
Depop'un Marka ve Kategori Müdürü Agustina Panzoni, “İster ikinci el klasik lüks markalardan ister gelecek vaat eden tasarımcılardan olsun; günümüzdeki trend, kalite ve işçiliğe verilen önemdir" diyor. (Harper's Bazaar)
''Bu 2 trend yükselişe geçip 2024'e yön vermeye başlarken, Z Kuşağı bunları kendi alışveriş anlayışına uyarladı ve buna bağlı bir trendi daha da yükseltmeye başlattı: İkinci el alışveriş.''
Z kuşağı, değere dayalı tutuma sahip bir nesil (fiyata değil)
Jasmine Fox-Suliaman'ın, moda psikoloğu ve Afterpay marka elçisi Shakaila Forbes-Bell ile whowhatwear.co.uk sitesinde yaptığı röportajda Jasmine, Shakaila'nın "sessiz lüksün" cazibesinin birçok genç neslin karşılaştığı mali eşitsizliklere doğrudan yanıt verip vermediğini ve "zengin" görünmenin psikolojik çekiciliğinin şu an nerede olduğumuz hakkında ne söylediğini soruyor. Shakaila'nın cevabı her şeyi açıklıyor.
''Pek çok kişi bu sessiz lüksün yaygın ekonomik belirsizlik ortamında popülerlik kazanmasını garip buluyordur. Yine de araştırmalar, gelir eşitsizliğinin en fazla olduğu yerlerde yaşayan insanların lüks ürünler için online aramalarının daha yüksek olduğunu gösteriyor. İnsanlar bu eğilimi, daha yüksek sosyoekonomik sınıflara girme ihtimalinin her zamankinden daha düşük olduğu durumlarda saygınlık, onaylanma ve katılım duygusu sağlamak için kullanabilirler. Dahası, çalışmalar sessiz lükse olan ilgiyi değere dayalı bir tutuma sahip olan kişilerle ilişkilendirmiştir. Sosyal uyuma dayalı bir tutuma sahip kişilerin (üslupları da dahil olmak üzere davranışlarını çevresi tarafından kabul görmek için ayarlayan insanlar) aksine, değere dayalı bir tutuma sahip olan insanlar başkalarının fikirlerine daha az önem verirler. Daha çok kendi haz duygusuna dayalı ve kendilerine özgü olmaya odaklanıyorlar. Bu nedenle de old-money estetiğini veya bireysel inançlarını, tutumlarını ve zevklerini sergilemeye yardımcı olan sessiz lüks ürünleri tercih ediyorlar.'' Ve Z Kuşağı da, değere dayalı bir tutuma sahip olan bir nesil.
Z kuşağının sahip olduğu bu ''değer'' algısı da hem sessiz lüksü, hem old-money estetiğini hem de ikinci el alışverişi aynı potada birleştiriyor.
En Popüler Sessiz Lüks Markaları:
The Row
Max Mara
Loro Piana
Brunello Cucinelli
Toteme
Jil Sander
Khaite
Alaia
Bottega Veneta
Bu konuda Türk markalarına bakmak gerekirse; Moda influencer'ı olarak tanıdığımız Yasemin Öğün'ün (modatutkusu) markası Muse For All'u da rahatlıkla bu listeye ekleyebiliriz.
Aynı şekilde Burcu Tandoğan'ın markası Burqu da sessiz lüks için güzel bir örnek olan ve Türkiye'den dünyaya uzanan bir diğer marka.
En Popüler İkinci El Alışveriş Siteleri:
Dolap (Türkiye)
Authentic Seconds (Türkiye)
Givin. co (Türkiye)
Sahibinden. com (Türkiye)
Vestiaire
Farfetch Pre-Owned
Vinted
Depop
Hardly Ever Worn it.
TheRealReal